Onlangs heb ik mijn ‘slaapdromen’ tegenover mijn ‘waakdromen’ bekeken vanuit het standpunt van Een cursus in wonderen en mijn inzicht over ‘dromen’ is een beetje dieper geworden. Het helpt me soms, hoewel niet altijd, om ‘de problemen van deze wereld’ in het juiste perspectief te plaatsen. Op de eerste cassette van ‘Oorzaak en Gevolg’ van Kenneth Wapnick, zegt hij: ‘Een droom is een wens die in vervulling is gegaan.’ Kun je dit nader uitleggen?
Antwoord: Een belangrijk deel van het werk van Freud is gebaseerd op zijn theorie dat de dromen die we ’s nachts hebben de vervulling zijn van wensen – dat we geheime wensen in onze denkgeest koesteren die zich manifesteren in onze nachtelijke dromen. Jezus zegt hetzelfde, alleen veralgemeent hij dit zodat het ons hele leven omvat, evenals het ‘leven’ van het hele fysieke universum. Voor ieder van ons geldt dus: “Jij bent thuis in God en droomt van ballingschap, maar bent volmaakt in staat te ontwaken tot de werkelijkheid” (T10.I.2:1). Ons leven in deze wereld maakt deel uit van deze droom dat we afgescheiden zijn van God. Dit is natuurlijk illusoir, want je afscheiden van de Oneindigheid en de Volmaaktheid is onmogelijk. Maar omdat we denken dat we werkelijk leven in deze heel werkelijke wereld, gebruikt Jezus de analogie met de droom om ons te helpen terug te keren naar onze oorspronkelijke, onveranderde toestand van eenheid met onze Bron. Hij leert ons hoe we ‘heldere dromers’ kunnen worden – een geleidelijk proces om de kracht van onze denkgeest naar ons gewaarzijn terug te brengen zodat we kunnen beslissen om te ontwaken uit deze afscheidingsdroom of in slaap te blijven, onbewust van het feit dat we de dromers van onze eigen dromen zijn.
Maar wat ons belet om te ontwaken is onze geheime wens ons individuele bestaan in stand te houden, en de schuld daarvoor op iets of iemand anders te projecteren. Dit is er de oorzaak van dat we ons slachtoffer voelen en onrechtvaardig behandeld in ons leven (het gevolg). Het is absoluut een merkwaardige strategie, maar onze geheime wens wordt vervuld binnen de droom telkens wanneer we voelen dat we door toedoen van iemand anders lijden en dit niet rechtvaardig is. Omdat we deze wens verborgen houden, lijkt het of we onschuldige slachtoffers zijn, maar we zijn allesbehalve onschuldig. In tegenstelling tot onze ervaring, is de wereld niet de oorzaak van onze ellende en problemen. “Waarneming is een gevolg, geen oorzaak” (T21.In.1:8). De wereld kan potentieel lijden veroorzaken en de lichamen in de wereld kunnen daardoor worden getroffen. Maar ze zijn beide de vervulling van de geheime wens van de denkgeest een eigen bestaan te leiden en tevens de schijn te wekken dat hij daar niet verantwoordelijk voor is. Dit waanidee corrigeren is Jezus’ doel met het leerplan van zijn cursus. Maar of deze correctie doeltreffend is, hangt af van onze bereidwilligheid om de geldigheid van onze waarneming van onszelf en van de wereld in twijfel te trekken. We moeten zover komen dat we ervoor openstaan onszelf en ieder ander in de wereld – en de wereld zelf ook –als figuren in een droom te zien.
Als je je hier verder in wilt verdiepen verwijzen we je naar een aantal paragrafen in het Tekstboek waarin deze ideeën besproken worden: “De basis van de droom” (T18.II); “De dromer van de droom” (T27.VII); “De ‘held’ van de droom” (T27.VIII).
