Ik zag onlangs een film gebaseerd op het ware verhaal van een gevangene in Alcatraz die drie jaar eenzame opsluiting kreeg. Deze hele periode zat hij in totale duisternis, had geen contact met andere mensen, behalve een keer per jaar een half uur met Kerstmis. Hij leefde in de afschuwelijkste omstandigheden die je je maar kunt indenken. Hij werd dan ook krankzinnig (natuurlijk gebaseerd op wat in de wereld van illusie als krankzinnigheid wordt beschouwd). Ik vind het heel moeilijk te begrijpen hoe iemand in zijn situatie de Cursus kan toepassen, als hij totaal geen contact heeft met mensen of met de buitenwereld. Hoe kan hij zich met zijn broeder verbinden? Hoe kan hij vergeving in praktijk brengen, of wonderen ervaren? Als Jezus daar had vastgezeten, wat had hij dan gedaan? Dit soort verhalen maakt me kennelijk heel angstig en ik heb er dagenlang over gepiekerd. Ik denk dat ik er achter probeer te komen hoe je, zelfs in de meest verschrikkelijke omstandigheden, toch de vrede van God kunt vinden.
Antwoord: Aangezien de Cursus leert dat alles in de denkgeest plaatsvindt, is er geen noodzaak om contact met iemand anders te hebben om vergeving te beoefenen: “…buiten hem is er geen wereld… (T12.III.6:7)”. Al je relaties (gedachten) blijven binnen de denkgeest, dus kunnen we vergeving beoefenen jegens hen die in leven lijken te zijn, en ook jegens hen die schijnbaar dood zijn. “Net als jij denkt jouw broeder dat hij een droom is. Denk […] aan hem als aan een denkgeest waarin illusies nog wel standhouden, maar niettemin een denkgeest die een broeder voor jou is. Hij is niet tot broeder gemaakt door wat hij droomt, noch is zijn lichaam, de ‘held’ van de droom, jouw broeder. Jouw denkgeest en de zijne zijn in broederschap verbonden” (T28.IV.3:1,3,4,6).
In de paragraaf “Schaduwen van het verleden” (T17.III), legt Jezus uit hoe we mensen altijd in termen van het verleden zien. Of het nu gaat om zaken waarvan we denken dat anderen ze ons of andere mensen aangedaan hebben, of om behoeften die we dachten te hebben en die niet werden vervuld. Hier wordt in essentie uitgelegd dat we in het heden nooit werkelijk een relatie met iemand hebben, aangezien deze ‘schaduwen’ altijd bij ons zijn, tot ze vergeven worden. Dit is gewoon een herhaling van wat eerder werd geleerd: er hoeft geen fysiek lichaam aanwezig te zijn om je met iemand te verbinden of om hem te vergeven.
Hoewel het een enorme opgave lijkt, is het in principe toch mogelijk in vrede te blijven in de extreme omstandigheden die jij naar voren brengt. Als dat niet mogelijk zou zijn dan beweer je dat de vrede van God beperkt is tot bepaalde mensen, plaatsen of omstandigheden. Het zou erg moeilijk zijn Een cursus in wonderen serieus te bestuderen en je vergevingslessen te oefenen met al die tijd de knagende twijfel in je achterhoofd: “Wat als God me nu in de steek laat?” (Natuurlijk wil het ego niets liever dan dit, maar dat is een ander onderwerp!).
Door de geschiedenis heen zijn er veel mensen geweest die onder de wreedste omstandigheden in vrede gebleven zijn. Veel van zulke verhalen komen uit de concentratiekampen, zoals het verhaal van de zusters Ten Boom, Victor Frankl, enzovoort. Vanuit de Cursus gezien beleefden al deze mensen hun ervaringen vanuit hun juist gerichte denken, waarbij de belangen van anderen niet werden gezien als gescheiden van die van hen. Dit is al moeilijk genoeg in het leven van alledag, hier en nu, laat staan in zulke extreme omstandigheden. Maar het is gedaan en kan gedaan worden.
